Ҫӗрпе тухӑҫлӑ усӑ курас тата пушӑ выртакан ҫӗрсене палӑртас тесе Чӑваш Ене Пӗрлехи информаци ресурсӗ хута янӑ. Унта муниципалитет тата патшалӑх харпӑрлӑхӗнчи ҫӗр пирки информаци пӗлме май пур. Вӑл ҫӗре экономкласс шутланакан ҫурт-йӗр хӑпартма, промышленноҫ паркӗсем, бизнес-инкубаторсем, территорие аталантармалли ытти объект хӑпартма май пур. Ресурс ҫӗрсен вырӑнне кӑтартать.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Патшалӑх Канашӗн XX сессийӗнче ку ресурс пирки ҫапларах каланӑччӗ: «Пушӑ ҫӗр лаптӑкӗ, кирлӗ инфраструктура пуррипе ҫуккине инвесторсене информаци илме пулӑшать».
Асӑннӑ ресурса паянхи куна 200 ҫӗр лаптӑкӗ пирки информаци кӗртнӗ. Ҫав шутран 82-шӗ ҫурт-йӗр строительстви валли, 118-шӗ — инвестици проекчӗ валли.
Халӗ Шупашкарта пурӑнакан нумай ачаллӑ ҫемьесем паташалӑх уйӑрнӑ ҫӗр лаптӑкӗ ӑҫта пулассине хӑйсем суйлама пултараҫҫӗ: хӑйсем кун кунлакан тӑрӑхра е аяккарах-и?
Шупашкар администрацийӗн ЖКХ управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вырӑна сертификат иличчен, шута тӑрсан, суйламалла. Анчах пурне те суйлаттармаҫҫӗ. Нумай ачаллӑ ҫемье уйӑрнӑ лаптӑк ҫинче хушма хуҫалӑх йӗркелесен ҫеҫ кун пек ирӗк пур.
Ҫемьесен хӑш вариантне суйлани пирки ҫырнӑ ыйтӑва кирлӗ органа чӳк уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пӗлтермелле.
Паянхи кун тӗлне ҫӗр лаптӑкӗ илме Шупашкарта пурӑнакан нумай ачаллӑ 3910 ҫемьерен 1696-шӗ пӗлтернӗ. 1348 ҫемье унта ҫурт лартасшӑн, 183-шӗ дача хӑпартасшӑн, 165-шӗ хушма хуҫалӑх йӗркелесшӗн.
Ҫӗмӗрле хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ Андрей Бороницын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче ҫемҫе пукна йышӑннӑ ҫынна хӑйӗн тивӗҫӗсене ӳстернӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Пуҫлӑх пулнӑ вӑхӑтра Бороницын 2011 ҫулхи авӑнӑн 5-мӗшӗнче пӗр хӗрарӑма 1798 тӑваткал метр ҫӗре аукционсӑр-мӗнсӗр харпӑрлӑха пама йышӑну кӑларнӑ. Унччен ҫав ҫӗр патшалӑх харпӑрлӑхӗнче пулнӑ. Пуянлӑхпа Ҫӗмӗрле хула администрацийӗ хуҫаланнӑ. Ҫӗре хӗрарӑма 552 пинрен темиҫе тенкӗ йӳнӗрехпе уйрӑм ҫын харпӑрлӑхне панӑ хыҫҫӑн унта автоавӑрлав станцийӗ туса лартнӑ. Асӑннӑ ҫӗрӗн кадастр хакӗ 3,7 миллиона яхӑн иккен.
Ку фактпа иртнӗ уйӑхӑн юлашки кунӗнче пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Халӗ тӗпчев малалла пырать.
Ҫак кунсенче Улатӑр хула администрацийӗн пуҫлӑхне Михаил Марискина тытса чарнӑччӗ — вӑл ӗҫ вырӑнӗпе ытлашши усӑ курнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. 58 ҫулхи чиновник патшалӑх тата муниципалитет пурлӑхӗпе усӑ курса хӑйне валли ырлӑх тупнӑ имӗш. Ӗнер Михаил Марискина килтен тухмалла мар хупса хунӑ — хӑйӗн хваттерӗнчен вӑл следстви тӗлӗшӗпе кӑна тухайрать.
Тӗпчевҫӗсен шучӗпе 2011 ҫулта Михаил Марискин патшалӑх пурлӑхӗн 3 ҫӗр лаптӑкне (3 пин тӑваткал метр ытла) аукцион тавраш ирттермесӗр хӑйӗн пӗлӗшӗсене тара панӑ пулать. Хакӗ те ытла пӗчӗк пулнӑ — пурӗ те 14–30 тенкӗ ҫеҫ. Ку вӑл ытти чухнехинчен 1–2,5 пин хут пӗчӗкрех имӗш. Унсӑр пуҫне тара илекенсене каярахпа ҫӗре туянма та майсем туса панӑ.
Ҫавӑн пекех тепӗр ӗҫре ӑна пула 500 пинлӗ аренда укҫи хыснана лекмен пулать. Пӗтӗмӗшле вара Улатӑр хула администрацийӗн пуҫлӑхне хыснана 3,5 миллион тенкӗ тӑкак кӳнишӗн айӑплаҫҫӗ.
Михаил Марискин Улатӑр администрацийӗнче 1992 ҫултанпа ӗҫлет, 2005 ҫултанпа — администраци ертӳҫи. 2013 ҫулхи кӑтартусене пӑхсан хула мэрийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх промышленноҫ ҫаврӑнӑшӗ 21,6% ӳснӗ, хулана 1 миллиард тенкӗ ытла укҫа-тенкӗ хывтарма пултарнӑ, суту-илӳ 17,3% ӳснӗ, ӗҫ укҫи 18,6% хӑпарнӑ, тӗрлӗ шайри хыснана 7,2% ытларах налук пухнӑ.
Юлашки вӑхӑтра ҫӗр чикки пирки тавлашакансем йышланнӑ-мӗн. Ун йышшисем ҫӗр пирки ваттисем вӑрҫӑнма хушманнине ӑшра тытмаҫҫӗ пуль ҫав. Ҫӗре виҫекенсемпе те тавлашаҫҫӗ иккен ун йышшисем. Юлашкинчен асӑнни 2008 ҫулхи пушӑн 1-мӗшӗччен йӗркеленӗ ҫӗр лаптӑкӗсем пирки куҫман пурлӑх пирки калакан патшалӑх кадастрӗнче сведенисем ҫуккипе ытларах ҫыхӑннӑ иккен. Кадастр учечӗпе аппаланакансем патне ҫынсем ҫӗр чиккине палӑртма ыйтса маларах тухман иккен те, ҫавна пулах паян мишавай юпине ӑҫта лартмаллине пӗлмесӗр аптӑраҫҫӗ курӑнать.
Юлашки ҫур ҫулта кӑна Росреестрӑн Федерацин кадастр палатин республикӑри филиалӗ 157 ӗҫпе суда ҫитнӗ. Чикӗ ыйтӑвӗпе ҫыхӑннисем ҫав шутра — 27 процент. Анчах кадастр палати айӑпа хӑй ҫине илмест. Кунта ыйтӑва ытти кӳршӗ-аршӑпа тата кадастр инженерӗсемпе татса памалла теҫҫӗ. Ӑнланманлӑх сиксе тухасран ҫӗр лаптӑкӗ тӗлӗшпе кадастр ӗҫӗ ирттерсе кадастр учетне кӗрттерме сӗнеҫҫӗ.
Хытхурапа талпиҫен ӳсекен е тата вӑрмана ҫаврӑннӑ ҫӗрсем ҫук тесе калаймӑпӑр. Халӗ вӗсене тӗллевлӗ усӑ курма тӑрӑшаҫҫӗ-ха. Ял хуҫалӑх тӗллевӗллисене пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртесси пирки ҫӗршыв тата республика шайӗнче тимлесех калаҫаҫҫӗ кӑна мар, ӗҫне те тӑваҫҫӗ.
Ҫӗр саккунне пӑснишӗн ӳлӗмрен штраф виҫине вӑл е ку участока кура палӑртма шухӑшлаҫҫӗ. Хальлӗхе кун пирки ҫирӗплетме иртерех-ха. Анчах ҫӗршывӑн Патшалӑх думин ҫавӑн йышши саккун преоктне РФ Экономика министерстви тӑратнӑ.
Саккуна депутатсем йышӑнсан штраф виҫине ҫӗрӗн категорине, ӑна мӗн валли усӑ курасси тата лаптӑкӗ тӑрӑх шутлӗҫ. Ҫапла йышӑнсан ҫӗр саккунне пӑсакансем сахалланасса шанаҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне 5 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Хайхине ҫыннӑн ыйтӑвне вӑхӑтра пӑхса тухманшӑн ҫакӑн пек явап тыттарма йышӑннӑ.
Ҫынсен заявленийӗсене саккунпа килӗшӳллӗн пӗр уйӑхра пӑхса тухмалла. Анчах Кӳкеҫ тӳри ҫав вӑхӑта 32 кун таран тӑсса янӑ иккен.
Ҫӗре харпӑрлӑха илес тесе кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче икӗ ҫын унта заявленипе тухнӑ. Кӗтнине виҫӗ ҫул кӗтеҫҫӗ теҫҫӗ те, хайхисен чылай кӗтме тивнӗ. Анчах федераци саккунӗнче пӑхса хӑварнине пӑхӑнманшӑн хайхисем хытах тарӑхнӑ курӑнать — прокуратурӑнах ҫитнӗ. Унта административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ та мировой судья патне ярса панӑ.
Республикӑн Патшалӑх Канашӗн ҫак кунсенче иртнӗ сессийӗнче нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗрпе тивӗҫтересси ҫинчен калакан республика саккунне улшӑну кӗртессине пӑхса тухнӑ. Унта нумай ачаллисене республика тата муниципалитет харпӑрлӑхӗнчи ҫӗре кӑна мар, федераци пуянлӑхӗ шутланаканнине те виҫӗ е ытларах ачаллисене уйӑрса пама йышӑннӑ. Халӗ ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ алӑ пусасси кӑна юлать.
Сӑмах май каласан, пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗ тӗлне вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсенче нумай ачаллисене 4 259 ҫемьене шута илнӗ. Вӗсенчен 2 200-шӗ ҫӗрлӗ пулса тӑнӑ. Ҫак йышран 1 346-шӗ ҫӗре пӳрт тума тесе илнӗ, 809-шӗ — хушма хуҫалӑх валли, 45-шӗ — дача валли.
Пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Чӑваш Енре «халӑх инвентаризацийӗ» пуҫланать. Ӑна усӑ курман ҫӗрсене палӑртас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ. Ун пеккисен «йӗрӗ» ҫине ҫынсем тӗллесе кӑтартни тӑрӑх ӳкӗҫ. Инвентаризаци «ялсен ҫӗрӗсем» шутланакан категорири ҫӗрсене пырса тивӗ.
Хӑйне евӗр ӗҫе икӗ тапхӑрпа ирттерме палӑртнӑ: пӗрремӗшӗнче усӑ курман ҫӗрсене тупса палӑртӗҫ. Ҫӗрпе тӗллевлӗ усӑ курман ҫӗр пирки те тепӗр кӳршӗ-аршӑ ним мар ҫӑхавлӗ тесен те пысӑк йӑнӑш мар-тӑр. Иккӗмӗш тапхӑрта, ку ӗҫе юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн ирттерме йышӑннӑ, ирӗклӗ ҫӗр лаптӑкӗсен базине хатӗрлӗҫ.
Инвентаризаци 2015 ҫулхи раштавӑн 1-мӗшӗччен пымалла.
Вӑхӑт иртнӗҫемӗн кирек епле пулӑма та тӗрлӗ куҫпа хаклама пулать. Анчах пур япала та пирӗн историе кӗрсе юлать те халӑхӑн е ҫӗршывӑн кун-ҫулӗнче ҫырӑнса юлать. Ҫӗнӗ ҫӗр уҫни пирки те ҫаплах каламалла.
Ҫӗн ҫӗрсене уҫма пуҫланӑранпа кӑҫал ултӑ теҫетке ҫул ҫитет. Ҫавна май Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви пуш уйӑхӑн 21-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ пуху ирттерессине пӗлтерет. Мероприятие Шупашкарти Президент бульварӗнчи 14-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ Ача-пӑчапа ҫамрӑксен пултарулӑх центрӗнче ирттерӗҫ.
Паян вара Ял хуҫалӑх министерстви ҫӗнӗ ҫӗр уҫма хутшӑннисене сас пама ыйтать. Хӑйсем пирки пӗлтерме пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗччен ӗлкӗрмелле. Таҫта кайса мар, телефонпа. Шупашкара 55-58-22, Ҫӗнӗ Шупашкара 77-12-84, Канаша 8 (83533) 4-43-47, Улатӑра 8 (83531) 2-03-68, Ҫӗмӗрлене 8 (83536) 5-99-87, Куславккана 8 (83534) 2-23-11 номерсемпе шӑнкӑравлама сӗнеҫҫӗ. Хушма информацие Ял хуҫалӑх министерствинчен 64-22-45 номерпе ыйтса пӗлме юрать.
+18.3 °C